[ مقاله تکمیلی : بررسی سیستم های واحد کنترل الکترونیکی خودرو پژو 206 ]

معنای لغوی مالتی پلکس، چندجزیی بودن است و به هر مجموعه که دارای تعدادی عضو همراستا در یک هدف مشخص باشد، مالتی پلکس گفته می‌شود. این اعضا باید خصوصیت مشترکی دارا باشند که در عین مجزا بودن و عملکرد مستقل، مفهوم مشترکی را ظاهر کنند.

هدف کلی از شبکه سازی برق خودرو، کاهش زمان و هزینه‌های تولید و در نتیجه افزایش ظرفیت تولید و همچنین افزایش کیفیت و قابلیت‌های الکترونیک خودرو و ایجاد سهولت در عیب‌یابی آن است.

خودروی پژو 206‌، اولین خودروی مجهز به سیستم مالتی پلکس در تولیدات داخلی ایران است.

كليه دستوراتي كه راننده صادر مي‌كند، به يك واحد مركزي الكترونيكي (BSI) ارسال و از آن جا، فرمان لازم براي عملگر مربوطه صادر مي‌شود. در حال حاضر از شبكه مالتي‌پلكس روي خودروهايي نظير سمند و سورن نيز به جاي دسته‌سيم معمولي استفاده مي‌شود. اين سيستم در اواخر دهه 1980 توسط شركت آلماني بوش ابداع شد.

هوشمند شدن فرامين برقي و الكترونيكي در خودرو با استفاده از ارسال يك‌سري كد در شبكه، باعث مي‌شود كه خودروساز بتواند علاوه بر تسهيل فرايند عيب‌يابي و كمك به بخش خدمات پس از فروش، عملكردها و حالات و يا همان فيچرهاي مختلف را براي رفاه، ايمني و امنيت راننده و سرنشينان طراحي كرده و مهيا سازد. در پژو 206 كه از ابتدا تاكنون به صورت مالتي‌پلكس توليد مي‌شود، ريزه‌كاري‌هاي فني و الكترونيكي پيش‌بيني شده است كه فعال و غيرفعال شدن آن از طريق برقراري ارتباط با BSI خودرو قابل اجراست.

BSI يك واحد الكترونيكي است كه ارتباط ميان كليه واحدهاي الكترونيكي يا اصطلاحا ECUهاي موجود در بخش‌هاي مختلف خودرو از قبيل موتور، گيربكس اتوماتيك، ترمز ضدقفل، تهويه مطبوع خودكار و امثالهم را برقرار و مديريت مي‌كند. تغيير در تنظيمات BSI كه توسط دستگاه عيب‌ياب يا همان دياگ صورت مي‌گيرد، در تمام نمايندگي‌هاي ايرا‌ن‌خودرو و نيز تعميرگاه‌هاي مجهز به اين دستگاه قابل انجام است. 

در طی دو دهه گذشته پیچیدگی سیستم‌های سیم‌کشی مدرن به طور پیوسته افزایش یافته است و در سال‌های اخیر این افزایش به‌شدت چشمگیر شده است. اکنون کار به جایی رسیده است که اندازه و وزن دسته سیم به مشکل مهمی تبدیل شده است. تعداد سیم‌های لازم در مورد اتومبیل‌های رده بالا به حدود 1200 رشته می‌رسد.

دسته سیم لازم برای کنترل همه کارکردهایی که به در سمت راننده مربوط می‌شود ممکن است تا 50 رشته سیم داشته باشد و سیستم‌های واقع در ناحیه داشبورد ممکن است به‌تنهایی بیش از 100 رشته سیم و اتصال داشته باشند. بنابراین آشکار است که گذشته از مشکل بدیهی اندازه و وزن دسته سیم، با افزایش اتصال‌ها و سیم‌ها، احتمال بروز عیب هم بیشتر می‌شود. تخمین زده می‌شود که هر 10 سال پیچیدگی سیم‌کشی اتومبیل دوبرابر می‌شود.

لزوم استفاده از مالتی پلکس

- افزایش بیش از حد استفاده از قطعات الكترونیكی در خودرو
- ساده‌سازی استفاده از سیم‌كشی و ساده‌سازی دسته سیم‌ها
- بالا رفتن تعداد ارتباط میان ECU با سایر اجزا اتومبیل و نیاز به هماهنگی داده‌ها
- بالا بردن كیفیت ایمنی و آسایش در خودروها
- تغییر روش‌های عیب‌یابی خودرو و نیاز به ساده‌كردن كار با دستگاه‌های عیب‌یابی و خود مجموعه وسایل داخل خودرو

سیستم مالتی پلکس یکی از پیشرفته ترین و مدرن ترن سیستم‌های جامع برقی در خودرو می‌باشد . سیستم مالتی پلکس قابلیت تشخیص عیب یابی را دارد . در این سیستم ، با توجه به کیفیت و عملکرد سیستم برقی خودرو ، تحول اساسی در سیستم الکترونیک خودرو ایجاد شده است .

این سیستم علاوه بر این که رله‌ها ، فیوزها ومزایای سیستم هشداردهنده قبلی و دیگر قطعات برقی را به صورت یکپارچه دربر دارد ، از نظر کیفی شرایط الکترونیک خودرو را نیز ارتقاء داده و به دلیل ارتباط سیستم‌های برقی با نرم افزار مربوطه قابلیت‌های جدیدی از قبیل اعلام وضعیت لامپهای خودرو در جلو آمپر و … را نیز شامل می‌شود.

از نقاط مثبت این سیستم می‌توان به کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری خودرو، افزودن آسان قابلیت‌های جدید و صرفه جویی در زمان مونتاژ وخدمات پس از فروش اشاره نمود.

در روش سنتی سیم‌کشی خودرو، جهت فعال کردن هر یک از بارهای الکتریکی، نیازمند وجود رشته سیم مستقل هستیم که با قطع و یا وصل مستقیم تغذیه، بار مذکور فعال و یا غیرفعال می‌شود. این مسأله با توجه به افزوده شدن بارهای الکتریکی جدید سبب افزایش شدید حجم دسته سیم در خودروهای امروزی گردیده است. لازم به ذکر است که به تبع نیاز به اعمال کنترل دقیق در قسمت‌های مختلف خودرو، کاربرد یونیت‌های کنترل کننده الکترونیکی و سنسورهای مرتبط با آن‌ها نیز افزایش یافته است.

در صورت استفاده از روش معمول سیم‌کشی در درخت سیم، این امر موجب می‌شود تعداد سیم‌های موجود در آن افزایش یابد. 

در دهه اخیر این رشد به نحوی بوده است که به طور متوسط از سال 1985 تا 1995، سالیانه 10 درصد، حجم و وزن درخت سیم خودرو افزایش یافته است. پیش بینی وضع نابسامان درخت سیم خودرو در آینده‌ای نزدیک، شرکت های خودروساز را به چاره جویی افکند و در نهایت، این تلاش‌ها منجر به ابداع فناوری مالتی پلکس درخت سیم خودرو گردید.

در این روش، برای انتقال همه سیگنال‌ها، تنها به دو رشته سیم (مشترک بین تمام یونیت‌های الکترونیکی) نیاز است و مصرف کننده‌هایی نظیر سیستم‌های روشنایی، شیشه بالابرها، سیستم صوتی و ... توسط نزدیک‌ترین یونیت‌های الکترونیکی محلی که از آن‌ها به عنوان نود (Node) یاد می‌شود، کنترل و تغذیه می‌شوند.
این نوع سیم کشی را سیستم برق رسانی حلقوی نیز می نامند.

مزایای سیستم مالتی پلکس از نظر فنی :

- افزایش ضریب اطمینان و کیفیت
- حفاظت بهتر بارهای الکتریکی
- حفاظت کامل سیمها در مقابل اتصال کوتاه
- افزایش طول عمر لامپها
- مدیریت مصرف توان الکتریکی در خودرو
- حذف جعبه فیوز و ادغام فیوزها

هوشمند شدن فرامين برقي و الكترونيكي در خودرو با استفاده از ارسال يك‌سري كد در شبكه، باعث مي‌شود كه خودروساز بتواند علاوه بر تسهيل فرايند عيب‌يابي و كمك به بخش خدمات پس از فروش، عملكردها و حالات و يا همان فيچرهاي مختلف را براي رفاه، ايمني و امنيت راننده و سرنشينان طراحي كرده و مهيا سازد.

از مزایای بارز سامانه مالتی پلکس درخت سیم خودرو می توان موارد زیر را برشمرد:
1- کاهش حجم و وزن درخت سیم (تا 60 درصد).
2- کاهش قیمت تمام شده.
3- رهاسازی نسبی نرم افزار از قید مکانی سخت افزار مرتبط.
4- ایجاد قابلیت عیب یابی الکترونیکی (on board).
5- ایجاد قابلیت مدیریت انرژی در خودرو.
6- پخش زمانی مصرف کننده ها در جهت کاهش جریان لحظه ای.
7- انعطاف پذیری در دسته سیم در برابر تغییرات آتی.
8- بهبود کیفیت عملکردی اجزای مصرف کننده.
9- کاهش زمان مونتاژ هر خودرو (تا 15 دقیقه).
10- حفاظت کامل سیمها در مقابل اتصال کوتاه.
11- کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری خودرو.

سیستم مالتی پلکس

بسیاری از حسگرهایی که برای یک واحد کنترل الکتریکی، داده فراهم می‌کنند بین همه واحدها یا بعضی از آنها مشترک‌اند. یکی از راه‌های ممکن، استفاده از یک کامپیوتر برای کنترل همه‌ی سیستم‌هاست اما تولید این کامپیوتر به تعداد کم بسیار پرهزینه است. راه دوم استفاده از گذرگاه مشترک داده‌هاست؛ بدین ترتیب ارتباط بین مدول‌ها برقرار می‌شود و اطلاعات دریافتی از حسگرهای وسایل مختلف در دسترس همه‌ی وسایل قرار می‌گیرد. حال این فکر را کمی توسعه می‌دهیم؛ اگر بتوان داده‌ها را از طریق یک سیم انتقال داد و به همه‌ی بخش‌های اتومبیل رساند، آنگاه می‌توان سیم‌کشی اتومبیل را به سه رشته سیم کاهش داد.

این سیم‌ها عبارت خواهند بود از:
- سیم برق
- سیم اتصال بدنه
- سیم سیگنال فکر

استفاده از یک سیم برای انتقال چندین سیگنال، فکر تازه‌ای نیست و سال‌هاست که در عرصه‌هایی مانند مخابرات راه دور بکار می‌رود.

برای تجسم طرز کار این سیستم رویدادهایی را که هنگام روشن و خاموش کردن چراغ‌های بغل رخ می‌دهند را در نظر بگیرید. ابتدا وقتی راننده کلید چراغ را می‌زند، سیگنال منحصر به‌فردی روی گذرگاه داده قرار می‌گیرد. این سیگنال را فقط گیرنده‌های خاصی تشخیص می‌دهند که جزئی از هر مجموعه چراغ هستند. این گیرنده‌ها به نوبه خود بین سیم برق و چراغ‌ها اتصال برقرار می‌کنند. در هنگام خاموش کردن چراغ‌ها نیز عملیاتی به‌همین ترتیب انجام می‌شود، با این تفاوت که این‌بار رمزی که وارد گذرگاه داده می‌شود متفاوت است و فقط گیرنده‌های مقتضی آن‌را به‌عنوان رمز خاموشی شناسایی می‌کنند.

استانداردهای سیستم مالتی پلکس

كشورهای مختلف استانداردهای خاص و نام‌های خاصی را برای كاربرد این سیستم بكار می‌برند كه از جمله معروف‌ترین آنها عبارتند از:

استاندارد Can: ساخت آلمان كه در خودروهای بنز، ب.ام.و، فیات و ولو بكار می‌رود.
استاندارد Van: ساخت كشور فرانسه و روی محصولات رنو و پژو این كشور مورد استفاده است.
استاندارد j1850 : ساخت كشور آمریكا می‌باشد كه بر روی محصولات تولید كرایسلرفورد و جی ام مورد استفاده می‌باشد.
استاندارد proprietary: تولید كشور ژاپن است كه بر روی محصولات این كشور مورد استفاده می‌باشد.
استاندارد Absus: محصول آلمان و مورد استفاده بر روی محصولات گروه فولكس واگن.
در میان استانداردهای بالا Can از موفق‌ترین آنها به‌حساب می‌آید و بیشتر خودرو سازان از این استاندارد بر روی محصولاتشان استفاده می‌كنند.

ECU:
سیستم‌های الکترونیکی خودرو که دارای یک میکرو کنترلر هستند، واحد کنترل الکتریکی یا ECUنامیده می‌شوند.

ECU مخفف عبارت Electronic Control Unit می باشد. یکECU شامل مجموعه‌ای از سخت افزار و نرم افزار است که وظیفه نظارت (Monitoring) ، تنظیم (Regulating) یا کنترل (Controlling) کارکرد ویژه‌ای را در خودرو به عهده دارد.

آغاز تکنولوژی ECU به سیستم انژکتوری شرکت بوش(Bocsh) آلمان به نام JETronic باز می‌گردد که در سال 1968 در خودروی فولکس‌واگن VW 1600TL نصب شد.

نحوه کار ECU:

واحد کنترل الکترونیکی به طور معمول داده‌های لازم را به وسیله حسگرها(Sensors) از محیط پیرامون می‌گیرد و پس از فرمان پردازش آنها، فرمان‌های مناسب را به کنشگرها(Actuators) منتقل می‌کند.

کنشگرها به نوبه خود، مطابق فرمان‌هایی که از واحد کنترل الکترونیکی می‌گیرند، کار ابزار مکانیکی، هیدرولیکی، پنوماتیکی یا الکتریکی مورد کنترل را هدایت می‌کنند.

ساختار سخت‌افزاریECU ها:

هر ECU در مولتی‌پلکس دارای یک سری پایه‌های Input و Output و یک اوسیلاتور تولید فرکانس (که می‌تواند مبنای RC و یا کوارتز باشد)، یکVAN و یاCAN کنترلر (بر مبنای این که ECU مربوطه به شبکه CAN یاVAN متصل باشد) و یک پورت ترانسیورTransceiver فرستنده و گیرنده است که همزمان می‌تواند اطلاعات ارسالی را دریافت نماید. تمامی ECU ها در هنگام ارسال و دریافت اطلاعات توسط ECU دیگر قادر به مشاهده اطلاعات روی گذرگاه داده‌ها (که شامل دو سیم اطلاعاتی به هم پیچیده است) می‌باشند و از این طریق می‌توانند اطلاعات مربوطه را ارزیابی نموده و در صورت مرتبط بودن با اطلاعات از آن استفاده نمایند.

BSI چیست؟

یكی از مهم‌ترین قطعات در سیستم‌های مولتی پلكس می‌باشد. این ECU در واقع سرور شبكه می‌باشد و اطلاعاتی كه بین ECU‌های دیگر رد و بدل می‌شود را منتقل می‌كند، همچنین یكی از واسطه‌ها بین سیستم Van هست كه برق سیستم فعال‌سازی و در نهایت كنترل و نظارت بر این شبكه بر عهده این ECU می‌باشد. وقتی‌که شما ECU‌های خودرو رو عیب‌یابی می‌كنید درواقع سیستم BSI در این بین نقش واسطه را ایفا می‌كند.

{mp4remote}http://hw1.asset.aparat.com/aparat-video/f6750fbbea417be5152deb836c11f1ab932555__95784.mp4{/mp4remote}

گذرگاه داده مالتی پلکس

برای انتقال داده‌های مختلف از طریق یک خط باید چندین معیار را به‌دقت تعریف و بر سر آنها توافق کرد. این تعریف معیارها را قرارداد ارتباطی می‌نامند. بعضی از متغیرهایی که باید تعریف شوند به‌قرار زیرند:
- روش نشانی دادن
- ترتیب انتقال
- سیگنال‌های کنترل
- خطایابی
- سرعت یا آهنگ انتقال

محیط مادی را نیز باید تعریف و بر سر آن توافق کرد. محیط مادی شامل موارد زیر است:
- واسطه انتقال، مثلا سیم مسی تار نوری و غیره
- نوع رمز گذاری برای انتقال، مثلا قیاسی و یا رقمی
- نوع سیگنال، مثلا ولتاژ جریان فرکانس و غیره

مدار مورد استفاده برای برآورده‌کردن معیارهای بالا را مدار فصل مشترک گذرگاه می‌نامند و غالبا به صورت یک آی‌سی است. در بعضی موارد این آی‌سی مدارهای اضافی مثلا به‌صورت حافظه دارد، اما با توجه به این‌که تعداد زیادی از این تراشه‌ها در اتومبیل مصرف می‌شود، می‌توان آنها را به قیمت ارزان تولید کرد. مانند هر سیستم قراردادی دیگر انتظار می‌رود که بتوان از فقط یک قرارداد استفاده کرد اما همیشه هم این طور نیست.

انواع هندسه شبکه مولتی‌پلکس

انواع هندسه شبکه‌های اطلاعاتی مولتی‌پلکس به شرح زیر است:
1- شبکه Star: پیکربندی ستاره که در آن تمامیECU ها به طور جداگانه به یکECU مرکزی متصل می‌شوند.
2- شبکهBus : در این شبکه تمامیECU ها به طور جداگانه پس از اتصال به دو خط گذرگاه داده‌ها به یکدیگر متصل شوند.
3- شبکهTree : این شبکه مجموعه‌ای از شبکه‌هایStar وBus می‌باشد.
4- شبکه Ring : در این شبکه هرECU حد فاصل بین دوECU دیگر است.
5- شبکه Lattice : در این شبکه ارتباط بینECU ها به صورت رندوم برقرار می‌شود.

انتقال اطلاعات در سیستم شبکه مالتی پلکس خودرو:

انتقال اطلاعات در سیستم های شبکه و مولتی پلکس در هفت لایه اطلاعاتی صورت می گیرد. این هفت لایه (مدل OSI) هر یک گوشه ای از بار اطلاعات را به دوش گرفته و به هنگام ارسال اطلاعات بین ECU ها نقش خود را بازی می کنند . نقش اصلی این لایه ها تعریف دریچه های ورودی و خروجی اطلاعات، تیین مسیر عبور اطلاعات، تعیین عناصر ارسال کننده و مصرف کننده اطلاعات، الویت های ارسال اطلاعات، ... و در نهایت تعریف پروتکل ارتباط ECU های خودرو با یکدیگر است.

لایه 1، لایه فیزیکال Physical:
وظیفه این لایه انتقال نهایی اطلاعات بر روی خطوط انتقال اطلاعات یا همان شبکه مولتی پلکس است. این لایه تنها لایه فیزیکی بوده و اطلاعات را به سیگنال های الکتریکی و یا سیگنال های الکتریکی روی شبکه را به بیت های اطلاعاتی جهت انتقال به داخل ECU تبدیل می کند. این لایه شامل تعاریفی مبتنی بر موارد زیر است:
1- تعریف چگونگی حالات سیگنال ها.
2- تعریف خطوط انتقال و کانال های ارتباطی.
3- تعریف مدهای مختلفارتباط به کانال ارتباطی ( Connector ها و ... ).

لایه 2، لایه ارتباطLink :
شامل زیرلایه های (Medium Access Control ) MAC و (Logical Link Control) LLC می باشد و به ترتیب، موارد زیر را پوشش می دهد:
1- مدیریت ارتباط منطقی و تسهیم اطلاعات بین ECU های مختلف.
2- تعریف رفتار شبکه ( زمان بندی ، مسیر یابی و ... ).
3- آشکارسازی خطاها ی لایه اول.
4- تصحیح خطاهای لایه اول.

لایه 3، لایه شبکه Network :
تعیین مسیر اطلاعات برای مقصد نهایی شامل:
1- تعیین مسیر عبور اطلاعات در شبکه.
2- تعریف وظایف Contention ها و کنترل جریان اطلاعات ما بین ECU های مسیر.

لایه 4، لایه انتقال Transport :
این لایه حد واسط بین انتقال اطلاعات و عملکرد بر روی اطلاعات به شرح زیر است:
1- تقسیم پیام ها به پیک های کوچک.
2- کنترل پیک های از دست رفته و یا دو بار فرستاده شده.
3 - تصحیح خطاهای لایه های قبلی.

لایه 5 ، لایه هماهنگی Session:
این لایه وظیفه سازمان دهی و سنکرون کردن اطلاعات مابین اطلاعات انتقالی بینECU های مختلف را به شرح زیر بر عهده دارد :
1- ایجاد محدودیت های لازم جهت انتقال اطلاعات یک ECU خاص بر روی شبکه.
2- سنکرون سازی مجدد هنگام قطع سیم.

لایه 6 ، لایه آماده سازی اطلاعات Presentation :
این لایه شکل نهایی اطلاعات تغییر یافته را تعیین می کند و شامل موارد زیر است :
1- تبدیل اطلاعات به کد شامل استانداردهای Motorola , Intel , ASCI , EBCIDIC ، ...
2- تعیین میزان ایمنی اطلاعات.
3- شناسایی ECU هایی که از این اطلاعات باید استفاده کرده و تعیین میزان سطح دسترسی آن ها به اطلاعات در شبکه.

لایه 7 ، لایه کاربرد Application :
این لایه ، سرویس های برنامه های کاربردی را بر عهده دارد:
1- سازمان دهی اطلاعات ساده کاربردی.
2- انتقال فایل های اطلاعات.
3 - سازمان دهی پیام های صنعتی.

محدودیتهای سیستم سیمکشی معمولی خودرو

در طی دو دهه گذشته پیچیدگی سیستمهای سیمکشی مدرن به طور پیوسته افزایش یافته است و در سالهای اخیر این افزایش به شدت چشمگیر شده است اکنون کار به جایی رسیده است که اندازه و وزن دسته سیم به مشکل مهمی تبدیل شده است تعداد سیمهای لازم در مورد اتومبیلهای رده بالا حدود 1200 رشته می رسد دسته سیم لازم برای کنترل همه کارکردهایی که به در سمت راننده مربوط می شود ممکن است تا 50 رشته سیم داشته باشد و سیستمهای واقع در ناحیه داشبورد ممکن است به تنهایی بیش از 100 رشته سیم و اتصال داشته باشند.

بنابراین اشکار است که گذشته از مشکل بدیهی اندازه و وزن دسته سیم با افزایش اتصالها و سیمها احتمال بروز عیب هم بیشتر می شود تخمین زده می شود که هر 10 سال پچیدگی سیم کشی اتومبیل دو برابر می شود تعداد سیستمهای که به صورت الکترونیکی کنترل می شود پیوسته رو به افزایش است هم اکنون استفاده از بعضی از این سیستمها متداول شده است و استفاده از بعضی دیگر نیز رو به افزایش است به عنوان نمونه چند تا از این سیستمها را نام می بریم :

1- سیستم اداره موتور
2- سیستم ترمز قفل نشو
3- سیستم کنترل کشش
4- سیستم متغیر تنظیم زمانی سوپاپ
5- سیستم کنترل جعبه دنده
6- سیستم تعلیق فعال

همه این سیستمها کار خود را انجام می دهند اما به یکدیگر هم مربوط اند بسیاری از حسگرهای که برای یک واحد کنترل الکتریکی داده فراهم می کنند بین همه واحد یا بعضی از انها مشترک اند یکی از راههای ممکن استفاده از یک کامپیوتر برای کنترل همه سیستم هاست اما تولید این کامپیوتر به تعداد کم بسیار پرهزینه است را دوم استفاده از گذرگاه مشترک دادهاست بدین ترتیب ارتباط بین مدولها برقرار می شود و اطلاعات دریافتی از حسگرهای وسایل مختلف در دسترس همه وسایل قرار می گیرد حال این فکر را کمی توسعه می دهیم اگر بتوان دادها را از طریق یک سیم انتقال داد و به همه بخشهای اتومبیل رساند ان گاه می توان سیمکشی اتومبیل را به سه رشته سیم کاهش داد این سیمها عبارت خواهند بود از یک سیم برق یک سیم اتصال بدنه و یک سیم سیگنال فکر استفاده از یک سیم برای انتقال چندین سیگنال فکر تازه ای نیست و سالهاست که در عرصه های مانند مخابرات را دور به کار می رود برای (مالتی پلکس) کردن چندین سیگنال روی یک سیم از دو راه اصلی استفاده می شود این راها عبارت اند از مالتی پلکس کردن تقسیم فرکانسی و مالتی پلکس کردن تقسیم رادیویی است اگر بیش از حد ساده کردن موضوعی پیچیده قابل قبول باشد میتوان گفت که نوعی از مالتی پلکس کردن تقسیم زمانی معمولا در انتقال سیگنالهای رقمی به کار می رود.

حال سیستمهای سیمکشی ماتی پلکس را برای کاربرد اتومبیل بررسی می کنیم این نوع سیمکشی را سیستم برق رسانی حلقوی نیز می نامند استفاده از سیستمهای سیم کشی مالتی پلکس سالهای متمادی بررسی شده است و در اواخر دهه 1970 لوکاس سیستمی را ابداع کرد که برای آزمایش روی اتوبوسهای لیلاند نصب شد قبلا همین سیستم را روی رور 2000 ازومده بودند در مالتی پلکس گذرگاه داده و کابلهای برق رسانی باید به همه نواحی سیستم برقی اتومبیل سرکشی کنند.

برای تجسم طرز کار این سیستم رویدادهایی را که هنگام روشن و خاموش کردن چراغهای بغل رخ می دهند در نظر بگیرید ابتدا وقتی راننده کلید چراغ را میزند سیگنال منحصر به فردی روی گذرگاه داده قرار می گیرد این سیگنال را فقط گیرندهای خاصی تشخیص می دهند که جزئی از هر مجموعه چراغ هستند این گیرندها به نوبه خود بین سیم برق و چراغها اتصال برقرار می کنند.

در هنگام خاموش کردن چراغها نیز عملیاتی به همین ترتیب انجام می شود با این تفاوت که این بار رمزی که وارد گذرگاه داده می شود متفاوت است و فقط گیرندهای مقتضی ان را به عنوان رمز خاموشی شناسایی می کنند.

مثال طرز کار سیستم مالتی پلکس :

برای تجسم طرز کار این سیستم، رویدادهایی را که هنگام روشن و خاموش کردن چراغهای بغل رخ می دهند، در نظر بگیرید. ابتدا وقتی راننده کلید چراغ را می زند سیگنال منحصر به فردی روی گذرگاه داده قرار می گیرد. این سیگنال را فقط گیرندهای خاصی تشخیص می دهند که جزئی از هر مجموعه چراغ هستند این گیرندها به نوبه خود بین سیم برق و چراغها اتصال برقرار می کنند. در هنگام خاموش کردن چراغها نیز عملیاتی به همین ترتیب انجام می شود ؛ با این تفاوت که این بار رمزی که وارد گذرگاه داده می شود متفاوت است و فقط گیرندهای مقتضی آن را به عنوان رمز خاموشی شناسایی می کنند.

[ مقاله تکمیلی : بررسی سیستم های واحد کنترل الکترونیکی خودرو پژو 206 ]

منابع:
کارگیک
خودروبانک
خودرو.نت
وب سوار
خرم گستر
خودروها