باتری اتومبیل گونه‌ای از باتری‌های قابل شارژ هستند که عمدتاً از نوع اسید-سرب می‌باشند و جهت استارت زدن، روشنایی و تامین برق دیگر لوازم الکتریکی خودروها از آن استفاده می‌شود. البته امروزه به دلیل مشکلات باتری‌های نوع تر از جمله خطرات ناشی از اسید باتری، استفاده از نوع خشک این نوع باتری‌ها در حال گسترش است. باتری‌های اتومبیل‌های سواری و وانت بارها معمولاً از نوع ۱۲ ولتی و اتومبیل‌های سنگین و دیزلی از نوع ۲۴ ولتی هستند.

آموزش برق خودرو : باتری خودرو - قسمت 1

آموزش برق خودرو : باتری خودرو - قسمت 2

آموزش برق خودرو : باتری خودرو - قسمت 3

انواع و عملکرد باتری در خودرو و عیب یابی آن

تاثیر باتری روی عملکرد موتور خودرو

روش استفاده از دستگاه تست دیجیتال باتری خودرو

آموزش تشخیص عیب و تعویض باتری

انواع روش های سری و موازی کردن باتری ها :

اجزاء مدار الکتریکی می‌تواند به طرق مختلفی به هم متصل شوند. ساده ترین آنها اتصالاتسری و موازی هستند. در اتصال سری قطعات پشت سر هم در یک خطی قرار داده میشوند بگونه‌ای که جریان عبوری از همه اجزای سازنده یکسان خواهد بود. در اتصال موازی ولتاژ اعمال شده به همه اجزای سازنده یکسان خواهد بود. مداری که همهٔ اجزای آن اتصال سری داشته باشند مدار سری و مداری که همهٔ اجزای آن با هم موازی باشند مدار موازی خوانده می‌شود.

در مدار سری جریا همهٔ اجزا یکسان است و مجموع ولتاژهای روی هر جزء با ولتاژ اعمال‌شده بر کل مدار برابر است. در مقابل در مدار موازی ولتاژ دو سر همهٔ اجزاء یکسان است و جریان کل مدار برابر مجموع جریان هر یک از اجزای مدار خواهد بود.

باتری اتمی

باتری سیلد که در ایران به نام باتری اتمی معروف است، باتری پلمب شده ای است که به جای داشتن شش درپوش جدا از هم، دارای درپوشی یکپارچه می باشد و به دلیل جنس خاص صفحات آن، به گونه ای طراحی شده که نیاز به نگهداری و افزودن آب مقطر ندارد.
ویژگی ظاهری این باطری ها نداشتن پیچ برای افزدن اسید می باشد. این باطری ها تا ۷ سال هم کارایی دارند. فناوری به کار رفته در این نوع باتری ها شامل کلسیم- کلسیم و یا کلسیم- سیلور می باشد. نوع کلسیم – کلسیم آن بهترین نوع باتری های اتمی می باشد. این باتری ها ویژه مناطق سردسیر بوده و در مناطق گرمسیر نباید استفاده شوند.

باتری اسیدی :

باتری اسیدی یا باتری سربی-اسیدی گونه‌ای از باتری قابل شارژ است که در سال ۱۸۵۹ توسط فیزیکدان فرانسوی، گاستون پلانته اختراع شد. علارغم ذخیره انرژی کم نسبت به وزن و حجم آن، به دلیل هزینه پایین و عرضه زیاد در وسایل نقلیه موتوری مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ساختار یک باتری ترکیبی است از مواد شمیایی، نکات التکریکی، نگهدارنده‌ها وفرم دهنده‌های مکانیکی. بطور کلی می‌توان باتری سرب اسید را متشکل از ۴ بخش کلی دانست:

الکترود یا صفحات مثبت که به آنها آند نیز گفته می‌شود. الکترونها در حین دشارژ جذب این قطب یا صفحات می‌شوند. در باتریهای سرب اسیدی ماده شیمیایی عمده تشکیل دهنده صفحات مثبت، اکسید سرب (PbO2) می‌باشد. الکترود یا صفحات منفی که به آنها کاتد نیز گفته می‌شود. الکترونها در حین دشارژ از این قطب خارج می‌شوند. ماده شیمیایی عمده تشکیل دهنده اکترودهای منفی، سرب (Pb) است. لازم بذکر است که سرب یا اکسید آن از لحاظ مکانیکی قابلیت فرم گیری مناسب ندارند و اغلب به کمک افزودن آلیاژهای مختلف و همچنین شبکه‌های نگهدارنده حالت دهی می‌شوند. ضمناً اصطلاحا آنها را مواد فعال یا Active Material نیز می‌گویند زیرا در اصل واکنش شیمیایی داخل باتری به کمک سرب و اکسید آن صورت می‌گیرد.

الکترولیت که محیط ما بین دو الکترود را پر می‌کند و در واقع بستری برای عبور شارژ بین الکترودهای مثبت و منفی را فراهم می‌آورد. در باتریهای سرب اسیدی هر دو قطب در محلولی از اسید سولفوریک (H2­SO4) با غلظتی در حدود ۲۵ تا ۴۰ درصد و آب (H2O) با غلظتی در حدود ۶۰ تا ۷۵ درصد، غوطه ور هستند. ترکیب آب و اسید سولفوریک باعث می‌شود که اسید سولفوریک بصورت یونیزه درآمده و به یونهای H+ و HSO4- تبدیل شود.

جداکننده و فاصله دهنده، بخش دیگر باتریهای سرب اسیدی را تشکیل می‌دهند. وظیفه اصلی آنها جداسازی و ایزوله کردن الکتریکی قطبهای مثبت و منفی از یکدیگر است. بخشی از تکنولوژی ساخت باتریهای سرب اسیدی مربوط به طراحی این ایزولاتورهای الکترومکانیکی است. در بعضی از انواع که از نظر حجم باتری محدودیتی وجود ندارد این ایزولاسیون به کمک ایجاد فاصله فیزیکی بین الکترودها ایجاد می‌شود که باعث ارزانتر شدن باتری ولی افزایش حجم آن می‌شود. انواع مختلفی از جدا کننده‌ها تا بحال ابداع شده‌اند که مرسوم ترین آنها عبارتند از:

جداکننده‌های PVC که اغلب ترکیبی از آلیاژ سرب و آنتیموان می‌باشند و از نظر هدایت الکتریکی ضعیف‌ترین پاسخ را دارند.جداکننده‌های سلولزی که از هدایت الکتریکی نسبی و تخلخل مناسبی برخوردار می‌باشند.جداکننده‌های پلی اتیلنی، از استحکام مکانیکی و هدایت مناسبی برخوردار هستند و بدلیل فرم پذیری مناسب خود اغلب بصورت پاکتی الکترودهای مثبت را در بر می‌گیرند.جدا کننده‌های AGM (Absorptive Glass Mat) تقریباً به عنوان بهترین نوع جدا کننده شناخته می‌شوند و تأثیر بسزایی در برگشت‌پذیری مجدد اکسیژن آزاد شده در واکنشها به محیط شیمیایی باتریها بازی می‌کنند.جدا کننده‌های Gel تقریباً مشابه AGM می‌باشند و بطور کلی در باتریهایی که از این نوع جدا کننده‌ها استفاده می‌کند الکترولیت بصورت مایع جریان ندارد و اغلب بصورت ژلی یا خمیری شکل است.

به‌طور کلی اختلاف ولتاژ ایجاد شده به کمک یک سلول از الکترودهای مثبت و منفی در باتریهای سرب اسیدی حدود ۲ تا ۲٫۱ ولت است؛ لذا ولتاژهای بالاتر مثل ۱۲ ولت از اتصال سری چندین سری از الکترودهای مثبت و منفی تشکیل می‌شود. قطر صفحات مثبت و منفی نقش اساسی در تعیین ظرفیت باتری بازی می‌کنند. اغلب برای کاربردهای با ظرفیت معمول همچون باتریهای استارتر خودرو قطر این صفحات کمتر از ۲ میلی‌متر است. اما در کاربردهایی با قابلیت شارژ دهی طولانی قطر الکترودها به ۶ میلی‌متر نیز خواهد رسید.